GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ
Beş
yüz yılı aşkın bir eğitim ve öğretim geçmişinin ulaştığı aşama: Galatasaray
Üniversitesi Bugünkü adıyla Galatasaray, tarihte ilk kez 1481 yılında Sultan
II. Beyazıd tarafından Galata Sarayı adıyla bir Enderun okulu olarak
kurulmuştur. Okul, devletin çeşitli yönetim kademelerine memur yetiştirmek
amacıyla bugünkü Galatasaray Lisesi’nin bulunduğu yerde eğitime başlamıştır. O
dönemde çalışkan ve yetenekli gençler orta dereceli bir okulda eğitildikten
sonra yüksek derecedeki Enderun’a gönderilmektedir. Yatılı bir düzende, çağın
gerektirdiği eğitimi veren Galata Sarayı’ndaki Saray kelimesi de, devlet
işlerinin görüldüğü idare merkezi ve yüksek derecede Enderun okulu
anlamındadır.
Günümüze
kadar adını, geleneksel yapısını ve işlevini sürdüren devletin tek eğitim
kurumu Galatasaray’dır. Ancak her kurum gibi Galatasaray da tarih boyunca bazı
duraklama, gerileme ve atılım dönemleri yaşamıştır.
1838
yılında mevcut bina yeniden inşa edilmiş ve Galata Sarayı, Tıbbiye-i Şahane’ye
dönüştürülmüştür. Öğretim dili Fransızca olan bu yüksek okuldan ilk Türk kadın
ebeler ile sağlık alanında devlete hizmet veren kişiler yetişmiştir. Böylece
sivil öğretim alanında batı bilimine yönelişin önemli bir adımı atılmıştır.
1868
yılında, Batı ülkelerini ilk ziyaret eden Osmanlı padişahı olan ve özellikle
Fransa’daki öğretim kurumlarından etkilenen Sultan Abdülaziz’in emriyle bugünkü
Galatasaray’ın üçüncü aşamasını oluşturan Galatasaray Mekteb-i Sultanisi
hizmete açılmıştır. Fransızca öğretime ağırlık veren bu okulun kurulması için
büyük çaba sarf edenlerden biri, Tıbbiye-i Şahane’den mezun, o dönemin hariciye
nazırı ve daha sonra sadrazam olan Keçecizade Fuat Paşa, diğeri ise Ali
Paşa’dır. Tarihi okul, gençlerin yatılı bir düzende ve tam bir vicdan özgürlüğü
içerisinde eğitildikleri bir eğitim ve öğretim kurumu olmuştur.
1874
yılında ise Sultan Abdülaziz’in iradesiyle, Galatasaray Mekteb-i Aliye-i
Sultanisi çatısı altında, Galatasaray Darülfünün-u Sultani Hukuk Mektebi,
Galatasaray Mühendis Mektebi (Turuk ve Maabir Mektebi) ve daha sonra bunlara
eklenen Galatasaray Edebiyat Mektebi’nden oluşan üç yüksekokul açılmıştır. Bu
yüksekokulların idari örgütü ile ders programları Sorbonne Üniversitesi’ne
uygun bir şekilde yapılmıştır. Özellikle Hukuk Mektebi, günümüzün hukuk
fakültelerinin tarihi gelişimi bakımından Batı’daki emsalleri gibi öğretim
veren bir okul olmuştur.
Pek
çok şehzadenin yanı sıra Sultan II. Abdülhamit’in iki oğlunun da okuduğu
Galatasaray Mekteb-i Aliye-i Sultanisi, özellikle Sultan II. Abdülhamit’in
döneminde kendisinin büyük desteğiyle önemli gelişme göstermiş; okul bünyesinde
devletin üst düzey memurlarının bilgi ve kültür düzeylerinin yükseltilmesi
amacıyla kurslar da düzenlenmiştir.
Kuruluşundan
itibaren bir devlet kurumu olan Galatasaray, Büyük Atatürk ve kadrosunun
gerçekleştirdiği yeni devlet düzeniyle birlikte, 1924 yılından itibaren
Galatasaray Lisesi adını almıştır ve o tarihten itibaren bir devlet lisesi
statüsünde hizmet vermeye devam etmektedir.
Galatasaray Üniversitesi Projesi
Pek
çok Galatasaray Lisesi mezununun gönlünde yatan “bir üniversite kurulması
fikri”nin gerçekleştirilebilmesi için, mezunlar arasında bu konuda çalışan bir
komisyon kurularak somut adımlar atılmıştır.
Üniversite
projesini benimseyen Galatasaray Lisesi mezunlarının konuya gösterdiği büyük
ilgi sonucunda kurulan ve başkanlığını Büyükelçi Coşkun Kırca’nın yürüttüğü
“Üniversite Komisyonu”nda, Prof. Dr. Yıldızhan Yayla, Prof. Dr. Barlas Tolan,
Prof. Dr. Erdoğan Teziç, Prof. Dr. Tahsin Yücel, Prof. Dr. Niyazi Öktem, Prof.
Dr. Ethem Tolga, Prof. Dr. Haluk Erkut ve Levent Dilmaç yer almıştır. Bu
komisyonun yoğun çalışmaları sonucunda, özellikle Büyükelçi Coşkun Kırca ile
Prof. Dr. Barlas Tolan’ın özverili çalışmalarıyla kısa zamanda ayrıntılı bir
proje ve program düzenlenmiştir. Hazırlanan program, hem Fransa hem de Türkiye’de
büyük destek görmüş ve çalışmalara Dışışleri Bakanlığı adına katılan Büyükelçi
Selçuk İncesu’nun başkanlığında heyetler arasında yapılan görüşmeler sonunda 6
Aralık 1991 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Protokolün imzalanmasından
önce dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Haziran 1991 tarihinde Elysée
Sarayı’nda François Mitterand ile yaptığı görüşmede konuyu gündeme getirmiştir.
Bu amaçla Türkiye’yi ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Mitterand, 14 Nisan
1992′de Galatasaray Lisesi’ne gelerek, Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile birlikte
Türk Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin ve Fransız Dışişleri Bakanı Roland Dumas’nın
imzaladığı Galatasaray Üniversitesi Kuruluş Belgesi imza töreninde hazır
bulunmuştur.
Böylelikle
Galatasaray Lisesi mezunlarının önderliğinde hazırlanan proje, uluslararası bir
tören ve belgeyle hukuksal kimliğini almış ve Galatasaray Üniversitesi bir
devlet üniversitesi olarak Türk eğitim sistemine kazandırılmıştır. Galatasaray
Üniversitesi, kuruluşundan itibaren bir kamu tüzel kişiliği olarak devlet
üniversitesi statüsündedir ve devlet başkanlarının katılımıyla kurulan ilk ve
tek yükseköğretim kurumudur.
Galatasaray Eğitim ve Öğretim Kurumu
Galatasaray
Lisesi mezunlarının girişimleri sonucunda, 14 Nisan 1992 tarihinde, Türkiye
Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Fransa Cumhurbaşkanı François
Mitterand’ın da katıldığı bir törenle imzalanan uluslararası anlaşmayla kurulan
yükseköğretim kurumumuz, 22 Mayıs 1992 tarih ve 21235 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan kurum statüsüne göre Galatasaray Eğitim Öğretim Kurumu adı altında
kurulmuştur. Eğitim öğretim hayatına 1993 yılı Ekim ayında başlayan Galatasaray
Eğitim ve Öğretim Kurumu, kamu tüzel kişiliğine sahip ve ilköğretim, lise ve
yükseköğretimin çeşitli kademe ve bölümlerinden oluşan entegre bir
eğitim-öğretim kuruluşu olarak, üniversite statüsünü alıncaya dek geçen süre
boyunca, Başkan Prof. Dr. Yıldızhan Yayla, Türk Başkan Yardımcısı Prof. Dr.
Barlas Tolan, Fransız Başkan Yardımcısı Annie Petit, Mühendislik ve Teknoloji
Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ethem Tolga, Galatasaray Lisesi Müdürü Prof. Dr.
Erdoğan Teziç ve Genel Sekreter Doç. Dr. Yalçın Çakalır’dan oluşan Yönetim
Kurulu tarafından, 1992 tarihli uluslararası anlaşma, Kurum Statüsü ve Eşit
Temsilli Komite kararlarına uygun şekilde alınan kararlar çerçevesinde
faaliyetini sürdürmüştür.
Akademik Birimler
Fakülteler
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
-Uluslararası
İlişkiler Bölümü
-İşletme
Bölümü
-İktisat
Bölümü
-Siyaset
Bilimi Bölümü
Hukuk Fakültesi
İletişim Fakültesi
Mühendislik ve Teknoloji Fakültesi
-Bilgisayar
Mühendisliği Bölümü
-Endüstri
Mühendisliği Bölümü
Fen Edebiyat Fakültesi
-Felsefe
Bölümü
-Sosyoloji
Bölümü
-Karşılaştırmalı
Dilbilim ve Uygulamalı Yabancı Diller Bölümü
-Matematik
Bölümü
Enstütüler
-Sosyal
bilimler enstütüsü
-Fen
bilimleri entütüsü